Równość stron w postępowaniu cywilnym – czym w ogóle jest?
Równość stron w postępowaniu cywilnym to jedna z podstawowych zasad postępowania cywilnego. Jest ona szczególnie ważna, bo stanowi fundament sprawiedliwego procesu. Strony mają równe obowiązki i przywileje, co przekłada się na równe możliwości. Każda ze stron musi mieć dostęp do jednakowych narzędzi prawnych. Niedopuszczalne jest aby np. jedna ze stron nie miała możliwości posiadania pełnomocnika bądź składania wniosków dowodowych. Te same uprawnienia są kluczowe dla prawidłowości procesu.
Równość stron w postępowaniu cywilnym – jak jest realizowana?
Co ciekawe nierzadko wydaje się, że jedna ze Stron dostaje pewne przywileje. Dzieje się tak dlatego, że Sąd powinien dążyć do wyrównania pozycji Powoda i Pozwanego. Zatem, jeśli jedna ze Stron znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, może złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych. Podobnie gdy nie jest w stanie opłacić pełnomocnika bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny, wówczas może zawnioskować o pełnomocnika z urzędu.
Przeczytaj także: Czy adwokat w sprawie rozwodowej jest konieczny?
Kodeks postępowania cywilnego nierzadko formułuje przepisy w ten sposób, aby czynić zadość zasadzie równości stron. Art. 5 kpc wyposaża sąd w możliwość informowania i pouczania stron bądź uczestników postępowania, jeśli zaistnieje taka potrzeba (np. brak profesjonalnego pełnomocnika procesowego). Niektóre artykuły nakładają wręcz obowiązek pouczania. Na przykład w art. 136 § 2 zd. 2 k.p.c. czytamy „…o powyższym obowiązku i skutkach jego niedopełnienia sąd powinien pouczyć stronę przy pierwszym doręczeniu”.
Jaki realizuje cel?
Celem zasady równości stron w postępowaniu cywilnym jest doprowadzenie do takiej sytuacji prawnej, w której Strony są sobie równe. Wówczas zupełnie obiektywnie Sąd może podejmować w ich sprawie decyzję.
Zgodnie z art. 1183. KPC: w postępowaniu przed sądem polubownym strony powinny być traktowane równoprawnie. Każda ze stron ma prawo do wysłuchania i przedstawienia swoich twierdzeń oraz dowodów na ich poparcie.
Zasada równości stron jest niezwykle potrzebna, ponieważ pozwala realizować podstawowe założenia sprawiedliwego procesu. Dlatego jej odzwierciedlenie znajdziemy w Konstytucji RP, Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych.
Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą: prawnik od rozwodów Gdańsk