O ubezwłasnowolnieniu – podstawowe informacje
Jak przeprowadzić ubezwłasnowolnienie?
Konieczność ubezwłasnowolnienia bliskiej nam osoby to niezwykle trudna sytuacja, z którą przyjdzie się zmierzyć wielu z nas. Niestety bardzo często jest to najlepsze rozwiązanie, które pozwoli ochronić daną osobę oraz jej interesy.
Rodzaje ubezwłasnowolnienia
Rozpoznajemy dwa rodzaje ubezwłasnowolnienia – całkowite oraz częściowe.
-
Ubezwłasnowolnienie częściowe, jak stanowi art. 16 § 1 k.c. może być orzeczone wobec osoby pełnoletniej z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw. Skutkiem ubezwłasnowolnienia częściowego jest ograniczenie zdolności do czynności prawnych osoby ubezwłasnowolnionej oraz ustanowienie dla niej kuratora.
-
Ubezwłasnowolnienie całkowite zgodnie z art. 13 § 1 k.c. osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem. W konsekwencji osoba taka traci zdolność do czynności prawnych i zostaje dla niej ustanowiony opiekun prawny (jeśli nie pozostaje ona pod władzą rodzicielską).
Niezależnie od rodzaju ubezwłasnowolnienia stanowi ono ogromną ingerencję w prawa jednostki. W związku z tym ta instytucja traktowana jest jako swoiste ultima ratio i może zostać uruchomiona wyłącznie wtedy, kiedy stoi za tym dobro osoby ubezwłasnowolnianej.
Gdzie złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie?
Ubezwłasnowolnienie następuje na podstawie postanowienia sądu, który uprzednio weryfikuje poczytalności danej osoby. Celem uzyskania ww. postanowienia należy złożyć odpowiedni wniosek do sądu okręgowego, właściwego dla miejsca zamieszkania osoby, której wniosek o ubezwłasnowolnienie dotyczy.
Przeczytaj również: Właściwość miejscowa sądu w sprawie cywilnej
Kto może złożyć wniosek o ubezwłasnowolnienie?
-
małżonek osoby, której dotyczy wniosek;
-
jej krewni w linii prostej (zstępni – np. syn, wnuk i wstępni np. ojciec, dziadek);
-
rodzeństwo (tylko gdy nie ma przedstawiciela ustawowego osoby której wniosek dotyczy);
-
jej przedstawiciel ustawowy;
-
prokurator.
Co musi zawierać wniosek o ubezwłasnowolnienie?
Przede wszystkim wniosek musi odpowiadać wszelkim wymogom formalnym dla pism procesowych w postępowaniach cywilnych. Oczywiście wniosek taki lub dołączone do niego dokumenty medyczne muszą uprawdopodobnić istnienie choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego lub występowania innego rodzaju zaburzeń psychicznych. Z pewnością należy również wykazać pokrewieństwo, czyli że wnioskodawca przynależy do kręgu osób mogących wnioskować o ubezwłasnowolnienie danej osoby. W praktyce oznacza to, że konieczne będzie załączenie odpowiednich dokumentów, np. odpisu aktu małżeństwa, odpisu aktu urodzenia.
Może Cię zainteresować: Pokrewieństwo – co to jest i jakie wywiera skutki prawne?
Koszty postępowania o ubezwłasnowolnienie
Opłata sądowa od wniosku o ubezwłasnowolnienie wynosi 100 zł. W przypadku posiadania pełnomocnika dodatkowo zapłacimy 17 zł opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Należy się także liczyć z kosztami związanymi z zaliczką na poczet opinii biegłych lekarzy (psychiatra lub neurolog, a także psycholog). Konieczność powołania ww. biegłych wynika z art. 553 k.p.c., a zaliczka na poczet opinii wynosi zazwyczaj kilkaset złotych.
Reasumując, postępowanie o ubezwłasnowolnienie nie należy do prostych postępowań. Często w grę wchodzą silne emocje wnioskodawcy związane z trudną sytuacją. Dlatego warto zaczerpnąć pomocy u profesjonalnego pełnomocnika, który sporządzi odpowiedni wniosek i pokieruje sprawą. Zapoznaj się z ofertą naszej kancelarii: prawnik prawo rodzinne Gdańsk