Obowiązek alimentacyjny to jedno z kluczowych zobowiązań wynikających z prawa rodzinnego, mające na celu zapewnienie wsparcia finansowego osobom, które nie są w stanie samodzielnie się utrzymać. Istnieją jednak sytuacje, kiedy można nie płacić alimentów. Zastanawiasz się, jakie są przesłanki prawne, które mogą prowadzić do uchylenia obowiązku alimentacyjnego i jakie kroki należy podjąć, aby to osiągnąć? Sprawdź, co zwalnia z płacenia alimentów.
Podstawy prawne zwolnienia z płacenia alimentów
Wiele osób zastanawia się nad tym, kto jest zwolniony z wypłaty alimentów i jak zakończyć obowiązek alimentacyjny. Wiele zależy od stosunku, jaki łączy osobę zobowiązaną do wypłaty alimentów z osobą, która otrzymuje świadczenie. Wszelkie kwestie z tym związane reguluje Dział III Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który zawiera także szereg innych informacji, na przykład dotyczących tego, jak oblicza się wysokość alimentów.
Tam również należy szukać informacji związanych z ewentualnym uchyleniem się od obowiązku alimentacyjnego. Zgodnie z art. 133. Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka, rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych, jeżeli są one połączone z nadmiernym uszczerbkiem. Podobnie wygląda to w przypadku istnienia zobowiązania alimentacyjnego względem rodzeństwa.
Kiedy można nie płacić alimentów? Najważniejsze powody
Zgodnie z polskimi przepisami, istnieje kilka sytuacji, kiedy można nie wypłacać alimentów, nie tylko w przypadku dziecka pełnoletniego. Należy jednak mieć świadomość, że są to przypadki wyjątkowe i zdarzają się one niezwykle rzadko.
Przede wszystkim z płacenia alimentów może zostać zwolniona osoba, która znajduje się w bardzo trudnej sytuacji życiowej, a jej możliwości zarobkowe są z tego powodu ograniczone. Dotyczy to głównie poważnej choroby czy całkowitej utraty zdolności do pracy, na przykład na skutek wypadku. W tym miejscu należy jednak podkreślić, że bardzo często sąd podejmuje decyzję o zmniejszeniu kwoty alimentów, a nie o całkowitym zwolnieniu z obowiązku ich płacenia. Każda tego typu sprawa rozpatrywana jest w sposób indywidualny.
Niepłacenie alimentów możliwe jest również w sytuacji, kiedy uprawnione do otrzymywania świadczenia dziecko jest już dorosłe i jest zdolne do samodzielnego utrzymania. Nie ma tutaj znaczenia wiek dziecka – bardzo często utrzymanie się jest możliwe dopiero po ukończeniu studiów. Jeśli jednak pełnoletnie dziecko nie potrzebuje już finansowego wsparcia rodziców, sąd może podjąć decyzję o tym, aby obowiązek alimentacyjny rodziców został zakończony.
Powodem, dla którego można nie płacić alimentów, jest także sytuacja, gdy osoba uprawniona do świadczenia zachowuje się w sposób rażąco niewłaściwy. Przyczyną zwolnienia z alimentów może być także brak starań w kierunku samodzielnego utrzymania – oczywiście jeśli chodzi o pełnoletnie dziecko. Obowiązek alimentacyjny musi być zgodny z zasadami współżycia społecznego. W przypadku tego typu spraw warto skorzystać z pomocy prawnika od alimentów, gdyż niezbędne jest przedstawienie w sądzie odpowiednich materiałów dowodowych.
Jak ubiegać się o zwolnienie z płacenia alimentów?
Decyzję o zwolnieniu z obowiązku alimentacyjnego w każdym przypadku podejmuje sąd. Osoba, która nie chce w dalszym ciągu płacić alimentów, powinna złożyć w sądzie pozew o uchylenie obowiązku płacenia alimentów. Istnieje również możliwość podjęcia pozasądowego porozumienia, na przykład w formie mediacji. Jeśli nie przyniesie to efektu, kwestia ta powinna zostać podniesiona w pozwie.
Warto pamiętać, że w każdym przypadku sąd kieruje się przede wszystkim dobrem osoby uprawnionej do otrzymywania świadczenia, szczególnie jeśli jest ona małoletnia. Jest to istotne także po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności. Warto mieć to na uwadze podczas przygotowywania i składania pozwu.
Jak wypełnić i gdzie złożyć wniosek o uchylenie obowiązku alimentacyjnego?
Choć pozew o uchylenie obowiązku alimentacyjnego nie sprawia wrażenia skomplikowanego, warto poświęcić nieco czasu na jego prawidłowe wypełnienie. Duże znaczenie mają tutaj podstawowe informacje, dotyczące między innymi danych powoda i pozwanego czy wartości przedmiotu sporu (kwoty alimentów pomnożonej przez 12 miesięcy, czyli rocznej kwoty świadczenia). Zadbanie o kwestie formalne zwiększa szanse na to, aby można było przestać płacić alimenty, także po osiągnięciu przez dziecko samodzielności finansowej.
Dokument powinien zawierać informację, na podstawie jakiego wyroku dotychczas wypłacane były alimenty, a także szczegółowe uzasadnienie. Niezbędne jest również przedstawienie odpowiednich załączników, na podstawie których sąd będzie mógł podjąć decyzję. Wniosek o uchylenie obowiązku płacenia alimentów należy złożyć w wydziale rodzinnym sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka. To właśnie dziecko będzie pozwanym w sprawie o uchylenie alimentów.
Pomoc prawnika w sprawie o uchylenie obowiązku alimentacyjnego może być niezbędna
Wiesz już, co zwalnia z płacenia alimentów, a także, kiedy ojciec jest zwolniony z płacenia alimentów. Oczywiście nie zawsze to ojciec ma obowiązek wypłacania świadczenia, choć takie sytuacje należą do najczęstszych. Jeśli istnieją przesłanki do zwolnienia ze świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, warto skorzystać z pomocy prawnika rodzinnego. Osoba taka dokładnie przeanalizuje całą sytuację i to, jak dotychczas wyglądał obowiązek alimentacyjny rodziców, a następnie wskaże najkorzystniejsze rozwiązanie. Jeśli zajdzie taka potrzeba, zapewni pomoc na etapie przygotowania pozwu. Tego typu sprawy bywają bardzo złożone, dlatego warto skorzystać z pomocy doświadczonego adwokata lub radcy prawnego.