zachowek-jak-obliczyc-komu-przysluguje

Zainteresowanie tematyką zachowku nie słabnie, a pytania i wątpliwości dotyczące spraw o zachowek budzą spore emocje. Dlatego bez zbędnego przeciągania zapraszamy do przeczytania poniższego wpisu, w którym jako Kancelaria Prawna w Gdańsku odpowiemy czym jest zachowek, komu się należy oraz jak go obliczyć. Zapraszamy również do wpisu o Rodzajach testamentów i ich ważności

Czym jest zachowek?

Zachowek jest to instytucja prawa spadkowego, której zadaniem jest ochrona najbliższych osób spadkodawcy przed dowolnym korzystaniem przez niego ze swobody testowania i rozporządzania jeszcze za życia swoim majątkiem w drodze darowizn.

Kiedy można go dochodzić ? Gdy zmarły spisał testament, w którym pominął członków rodziny, czyli np. przepisał nieruchomość wyłącznie na jednego syna czy córkę. Po otwarciu testamentu, spadkobiercy ustawowi w dalszym ciągu mogą się domagać o udział w schedzie spadkowej. Można więc przyjąć, że prawo do zachowku jest formą zadośćuczynienia dla osób pominiętych w testamencie, dlatego też roszczenie jest pieniężne, a pozwie dochodzimy konkretnej kwoty do zapłaty.

Komu przysługuje zachowek?

Zgodnie z art. 991 § 1 k.c. prawo do zachowku należy się:

  • Zstępnym (tj. dzieci, wnuki);
  • Małżonkowi
  • Rodzicom spadkodawcy, jeżeli są powołani do spadku z ustawy

Komu prawo zachowku nie przysługuje?

  • Dalszym krewnym (tj. teściowie, synowa/zięć);
  • Osobom wydziedziczonym w testamencie;

lub

lub

  • zrzekły się dziedziczenia;
  • Małżonkowi, który pozostawał w separacji w chwili śmierci spadkodawcy;

lub

  • wobec którego spadkodawca wniósł pozew o rozwód z wyłącznej jego winy;
  • Osobom uprawnionym do zachowku, które otrzymały już od spadkodawcy darowizny o wartości, która jest co najmniej równa wartości przypadającego im zachowku

Sposób obliczania zachowku

Zachowek jest wartością wyrażoną w pieniądzu, obliczoną w określony sposób na podstawie przepisów kodeksu cywilnego.

Obliczenie zachowku do zapłaty wymaga w pierwszej kolejności ustalenia udziału spadkowego, który przypadałby danemu spadkobiercy przy dziedziczeniu ustawowym. Ponadto wymaga ustalenia, jakiej jego części może się on domagać. Na tym etapie pomoże konsultacja z adwokatem, podczas której prawnik pomoże ustalić zachowek.

Zapraszamy do zapoznania się ofertą naszej kancelarii: zachowek Gdańsk

Zstępnym, małżonkowi i rodzicom spadkodawcy, którzy byli powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli uprawniony zstępny jest małoletni – 2/3 wartości udziału spadkowego, który przypadłby uprawnionemu przy dziedziczeniu ustawowym, a w innych przypadkach – połowa wartości tego udziału.

UWAGA! Przy ustalaniu udziału spadkowego mającego być podstawą do obliczenia zachowku uwzględnić należy spadkobierców niegodnych i tych, którzy spadek odrzucili, a z kolei nie brać pod uwagę spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia lub zostali wydziedziczeni.

Otrzymany w powyższy sposób ułamek należy pomnożyć przez substrat zachowku. Na substrat składa się czysta wartość spadku powiększona o darowizny podlegające doliczeniu z mocy przepisów kodeksu cywilnego.

Przez czystą wartość spadku rozumie się wartość aktywów spadkowych pomniejszoną o wysokość długów spadkowychCo ważne przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów zwykłych i potrąceń.

WAŻNE! Ustawodawca wyłączył potrzebę uwzględniania darowizn drobnych zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych oraz tych dokonanych na rzecz osób niebędących spadkobiercami lub uprawnionymi do zachowku dawniej niż przed dziesięciu laty licząc wstecz od otwarcia spadku.

W ramach obliczania wysokości roszczenia nie dodaje się darowizn, jakie spadkodawca poczynił w czasie, kiedy jeszcze dzieci nie miał. Aczkolwiek nie odnosi się to do tychże uczynionych na mniej niż trzysta dni przed urodzeniem się dziecka.

Z kolei do roszczenia przysługującemu małżonkowi, nie dolicza się do spadku darowizn, które uczynił spadkodawca przed zawarciem z nim małżeństwa. Jak widać kwestia prawidłowego naliczenia substratu zachowku jest zawiła i pomoc prawna udzielona przez doświadczonego adwokata wydaje się być niezbędna.

Przeczytaj również: Darowizna – co to jest i jak ją odwołać?

Warto zaznaczyć, że wartość przedmiotu darowizny oblicza się według stanu z chwili jej dokonania, a według cen – z momentu ustalania zachowku.

Na sam koniec wspomnieć należy także, że zapis windykacyjny  i darowizna poczynione przez spadkodawcę na rzecz uprawnionego do zachowku podlegają zaliczeniu na należny mu zachowek. Gdy uprawnionym do zachowku jest dalszy zstępny spadkodawcy, zalicza się na należny mu zachowek również zapis windykacyjny i darowiznę. Ważne jest by były one dokonane przez zmarłego na rzecz jego wstępnego.

Czym jest zapis windykacyjny? Jest to rozporządzenie testamentowe, dzięki któremu oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku, a więc chwilą śmierci spadkodawcy.

Jeśli chcesz skorzystać z pomocy prawnej, zapraszamy Cię do kontaktu z naszą Kancelarią:
58 354 10 88 lub email: info@kancelaria-temida.com

Skorzystaj z pomocy adwokata z naszej Kancelarii Prawnej w Gdańsku nawet bez wychodzenia z domu!
Umów się na poradę w Kancelarii Adwokackiej, wideoporadę lub poradę telefoniczną.

Leave your comment