Wszyscy wiemy, że kiedy matka noworodka jest w związku małżeńskim automatycznie domniemywa się, że ojcem dziecka jest jej mąż. Co jednak w sytuacji, kiedy nowonarodzone dziecko jest kobiety, która nie pozostaje w związku małżeńskim? Kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje, że w braku takiego domniemania bądź, gdy domniemanie takie zostało obalone należy przeprowadzić uznanie ojcostwa albo sądowe ustalenie ojcostwa dziecka pozamałżeńskiego.
Uznanie ojcostwa
Uznanie ojcostwa nie wiąże się z nadmierną formalnością, jest aktem dobrowolnym, występuje często i nie budzi tak skrajnych emocji jak sądowe ustalenie ojcostwa. Zapraszamy do pozostałych wpisów z tego zakresu m.in. USTALENIE OJCOSTWA – CO WARTO WIEDZIEĆ oraz USTALENIE POCHODZENIA DZIECKA – JAKIE DOWODY?
Jak uznać ojcostwo? Kto może to zrobić?
Co do zasady uznać ojcostwo może osoba, która ukończyła 16 rok życia i nie jest osobą ubezwłasnowolnioną całkowicie, jednakże w takiej sytuacji może dokonać tej czynności wyłącznie przed sądem opiekuńczym. Osoba pełnoletnia dysponuje w tym zakresie większą swobodą. Może uznać ojcostwo przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego, natomiast poza granicami kraju przed konsulem. W sytuacjach zagrożenia życia jednego z rodziców także przed notariuszem, wójtem, burmistrzem lub prezydentem miasta.
Uznający mężczyzna musi złożyć oświadczenie dot. ojcostwa przed odpowiednim organem. Matka musi złożyć oświadczenie potwierdzające – równocześnie lub do trzech miesięcy później. Uznanie ojcostwa jest oświadczeniem woli, które organ uznaje za prawdziwe. Nie ma potrzeby przedstawiania dowodów na ten fakt, organ nie będzie weryfikował tej wiedzy.
Co ciekawe, istnieje możliwość uznania dziecka poczętego, ale jeszcze nienarodzonego (nascituriusa).
Przeczytaj: Sytuacja prawna dziecka poczętego
Co jeśli jednak nie jestem ojcem?
A gdy uznający mężczyzna odkryje, że jednak nie jest ojcem dziecka? Wówczas istnieje możliwość wystąpienia do sądu o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa. Na taką czynność uznający ma rok od momentu powzięcia wiadomości, że dziecko od niego nie pochodzi.
Sądowe ustalenie ojcostwa dziecka pozamałżeńskiego
Zgodnie z art. 85 §1 domniemywa się, że ojcem dziecka jest ten, kto obcował z matką dziecka nie dawniej niż w trzechsetnym, a nie później niż w sto osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem się dziecka. Albo ten, kto był dawcą komórki rozrodczej w przypadku dziecka urodzonego w wyniku dawstwa partnerskiego w procedurze medycznie wspomaganej prokreacji. W praktyce, jeśli np. z zeznań świadków wynika, że matka dziecka we wskazanym okresie zamieszkiwała z określonym mężczyzną i sąd uzna ten fakt za udowodniony, ten mężczyzna może zostać sądowo ustalonym ojcem.
Może Cię zainteresować wpis: Śmierć domniemanego ojca
Takie domniemanie jest oczywiście wzruszalne. Domniemany ojciec ma prawo zaprzeczać i przedstawiać dowody. Na przykład wskazujące, że prawdopodobnym ojcem jest inny mężczyzna. Bądź nie wskazujące na innego mężczyznę, ale zaprzeczające jego ojcostwu jak np. badanie DNA.
Jeśli potrzebujesz pomocy w sprawie rodzinnej, zapoznaj się naszą ofertą: adwokat rodzinny Gdańsk