Czym jest przedawnienie roszczeń?
Przedawnienie roszczeń to nic innego jak upływ zastrzeżonego przez ustawodawcę terminu dla dochodzenia roszczenia (świadczenia), czego skutkiem jest możliwość uchylenia się od jego zaspokojenia.
Bardzo istotne jest, że przedawnieniu ulegają wyłącznie roszczenia majątkowe, ale również nie wszystkie. Istnieją bowiem wyjątki wyłączające przedawnienie określonych roszczeń majątkowych. Dla przykładu są to roszczenie o zniesienie współwłasności.
Zgodnie z art. 117 § 2 Kodeksu Cywilnego, po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia. Na przykład przez oświadczenie złożone uprawnionemu lub odmowę spełnienia świadczenia po tym jak wierzyciel wezwie do jego spełnienia.
Przeczytaj również: Zabezpieczenie roszczeń
Kto i kiedy może zgłosić zarzut przedawnienia?
W sytuacjach spornych, w postępowaniu przed sądem, pozwany może podnieść zarzut przedawnienia. Warto to zrobić!
Zobowiązany może zrzec się korzystania z zarzutu przedawnienia, ale jeśli zrobi to przed upływem terminu to takie zrzeczenie będzie nieważne.
Co ważne, w bardzo wyjątkowych wypadkach zarzut przedawnienia może być oceniony przez sąd jako sprzeczny z zasadami współżycia społecznego.
Czy przedawnione roszczenie wygasa?
Roszczenie przedawnione nie wygasa. Staje się roszczeniem niezupełnym, istnieje, ale nie można go dochodzić i wyegzekwować, jeżeli zobowiązany skorzystał z zarzutu przedawnienia.
Terminy przedawnienia – można je skracać lub wydłużać?
Terminy przedawnienia określone są przepisami bezwzględnie obowiązującymi, nie mogą być skracane ani przedłużane przez czynność prawną.
Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi 6 lat. Z kolei dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – 3 lata. Koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego (zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego), chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż 2 lata. Wtedy następuje z upływem dnia, który datą odpowiada początkowemu dniowi terminu. Gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było – w ostatnim dniu tego miesiąca. Pomoc doświadczonego adwokata od spraw gospodarczych, w zakresie obliczenia prawidłowego terminu przedawnienia jest nieoceniona. Co więcej, skuteczne złożenie pozwu cywilnego do sądu np. o zapłatę w odpowiednim postępowaniu sądowym przez adwokata pomoże wyegzekwować wierzytelność.
Przerwanie terminu przedawnienia
Pamiętajmy, że każda czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw przerywa bieg przedawnienia roszczeń cywilnych. Aczkolwiek musi być to czynność przedsięwzięta bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia, zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia.
Również uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje powoduje przerwanie biegu przedawnienia.
Co do zasady, bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Aczkolwiek jeżeli wymagalność roszczenia jest zależna od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu przedawnienia roszczeń rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby podjął tę czynność najszybciej jak to było możliwe. Rozpoczęcie biegu przedawnienia roszczeń o zaniechanie liczymy od dnia, w którym ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje, czyli dłużnik, nie zastosował się do treści roszczenia.