Postępowanie nakazowe to jeden z trybów postępowania cywilnego, który pozwala na szybkie dochodzenie roszczeń pieniężnych od innej osoby. Dzięki uproszczonej formie postępowanie to stanowi bardzo ciekawą alternatywę dla długotrwałych procesów sądowych – szczególnie w sytuacjach, gdy wierzyciel dysponuje mocnymi dowodami na poparcie swojego roszczenia. Sprawdź, kiedy sąd może wydać nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym.
Co to jest postępowanie nakazowe?
Jest to uproszczony tryb postępowania cywilnego, w którym sąd może wydać nakaz zapłaty na podstawie przedstawionych przez powoda dokumentów. Kluczowe jest to, że nie ma tutaj potrzeby przeprowadzania pełnego procesu. Jest to szybka i efektywna metoda dochodzenia roszczeń pieniężnych, zwłaszcza gdy okoliczności sprawy są jasne i nie budzą wątpliwości. To jeden z powodów, dla których z tego typu postępowania bardzo często korzystają przedsiębiorcy – choć nie tylko – w celu wydania nakazu zapłaty przez sąd.
Należy wiedzieć o tym, że postępowanie to jest jednym z postępowań odrębnych, ale zawsze wymaga pisemnego wniosku powoda. W innym wypadku sprawa zostanie rozpoznana na zasadach ogólnych, nawet jeśli kwalifikuje się do rozpoznania w postępowaniu ma więc charakter fakultatywny.
Rozpoznanie sprawy w postępowaniu nakazowym jest pewnego rodzaju przywilejem, z którego wierzyciel może skorzystać, jeśli oczywiście możliwe jest przedstawienie dokumentów uzasadniających roszczenie. Główne założenie postępowania nakazowego to właśnie wydanie nakazu zapłaty w sprawach, które nie budzą wątpliwości – na przykład w związku z umową zawartą z konsumentem czy innych przedsiębiorcą.
Kiedy można skorzystać z postępowania nakazowego?
Istnieją dwie przesłanki, które musisz spełnić łącznie. Twoje żądanie musi być roszczeniem pieniężnym lub świadczeniem innych rzeczy zamiennych. Ponadto musisz mieć dowody, które jasno potwierdzają słuszność Twoich twierdzeń. Trzeba dołączyć je do pozwu skierowanego przeciwko osobie fizycznej lub prawnej zalegającej z zapłatą. Zgodnie z art. 485 §1 kpc sąd wydaje nakaz zapłaty przeciwko zobowiązanemu, jeżeli fakty uzasadniające dochodzone roszczenie są udowodnione dołączonym do pozwu:
- dokumentem urzędowym;
- zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem;
- wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu.
W dalszej części artykułu czytamy, że nakaz zapłaty uzyskamy również dzięki przedstawieniu należycie wypełnionego weksla lub czeku, a w określonych przypadkach także umowy, dowodu spełnienia wzajemnego świadczenia niepieniężnego, dowodu doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku. W piśmie zawierającym zarzuty pozwany znajdzie informacje o tym, jakie dokumenty są podstawą tego, że powód dochodzi należności zapłaty świadczenia. W razie wątpliwości warto skorzystać ze wsparcia doświadczonego adwokata od spraw gospodarczych w Gdańsku, który zapewni Ci profesjonalne wsparcie w zakresie odzyskiwania należności.
Na czym polega postępowanie nakazowe?
Wiele osób zastanawia się nad tym, na czym dokładnie polega i jak przebiega takie postępowanie. Otóż w postępowaniu powód składa do sądu odpowiednie dokumenty, takie jak faktury, umowy czy weksle, które potwierdzają jego roszczenie. Jeżeli sąd uzna, że przedstawione dowody są wystarczające, wydaje nakaz zapłaty, zobowiązujący pozwanego do uregulowania należności zapłaty świadczenia pieniężnego w określonym terminie.
Oczywiście pozwany może nie zgodzić się na nakaz zapłaty. W takim przypadku zostanie wyznaczona rozprawa, podczas której sprawa będzie dalej analizowana. Jeśli natomiast pozwany przychyli się do nakazu, będzie musiał opłacić zaległości we wskazanym przez sąd terminie. Istnieje także możliwość dokonania świadczenia innych rzeczy zamiennych.
Dlaczego warto skorzystać z postępowania nakazowego?
Głównymi zaletami postępowania nakazowego są niższe koszty takiego postępowania oraz krótszy czas rozpoznania. Zgodnie z art. 19 ust. 2 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w postępowaniach cywilnych od pozwu w postępowaniu pobiera się czwartą część opłaty. Natomiast pozwany jest w zdecydowanie mniej korzystnej sytuacji. Ust. 4 tego artykułu stanowi bowiem, że w razie wniesienia zarzutów od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu pobiera się od pozwanego trzy czwarte części opłaty. W przypadku rozpoznania tej samej sprawy w postępowaniu upominawczym, sprzeciw od nakazu zapłaty pozwany wniósłby bezpłatnie.
Krótszy czas rozpoznania takiego postępowania wiąże się bezpośrednio z jego prostotą i przejrzystością. Ponadto postępowanie to stanowi wyjątek od zasady jawności postępowania. Sąd rozpoznaje sprawę na posiedzeniu niejawnym – to szczególnie wygodne, ponieważ nie musisz poświęcać swojego czasu, by stawić się na rozprawie.
Kolejną bardzo dużą zaletą postępowania nakazowego jest charakter nakazu zapłaty wydanego w takim postępowaniu. Nakaz zapłaty z chwilą wydania stanowi tytuł zabezpieczenia, wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności.
Kiedy sąd wydaje nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym?
Sąd wyda nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym po przeanalizowaniu otrzymanych dokumentów oraz uznaniu, że powód ma podstawy do otrzymania zapłaty. Do wydania nakazu niezbędne jest to, aby powód przedstawił wiarygodne dokumenty uzasadniające swoje roszczenie. Mogą to być wspomniane wcześniej weksle i czeki, faktury i rachunki, a także różnego typu umowy czy inne dokumenty. Nakaz zapłaty wydany przez sąd zobowiązuje pozwanego do zaspokojenia roszczenia.
A w jakich sytuacjach sąd nie wyda nakazu zapłaty? Przede wszystkim w sytuacji, gdy powód nie złoży stosownego wniosku o wydanie takiego nakazu lub wtedy, gdy będzie domagał się roszczenia, które nie nadaje się do rozpatrywania w postępowaniu nakazowym. Jeżeli powód nie spełni wymogów formalnych, nakaz taki także nie zostanie wydany.