Przyjmijmy, że przeglądając social media dostrzegasz zdjęcie, na którym jesteś. Nie przypominasz sobie, abyś wyraził zgodę na upublicznienie tej fotografii. Co wtedy?
Kiedy nie jest wymagana zgoda na wykorzystanie naszego wizerunku?
Przyjrzyj się, czy fotografia ta nie przedstawia zgromadzenia, krajobrazu czy też imprezy publicznej. W takich bowiem sytuacjach robione są zdjęcia, które nie wymagają zezwolenia dla rozpowszechnienia ich. Idąc np. na koncert bądź do klubu należy liczyć się z konsekwencjami w postaci zdjęć dokumentujących dane wydarzenie. Zezwolenia nie wymaga również zamieszczenie w sieci fotografii np. z plaży, na której być może nie ma tłumu, ale twój wizerunek stanowi jedynie szczegół całości.
Osobom powszechnie znanym sfotografowanym podczas pełnienia funkcji publicznych również nie będą przysługiwały roszczenia w związku z opublikowanym wizerunkiem. Należy podkreślić sformułowanie “podczas pełnienia funkcji publicznych”, niedopuszczalne jest publikowanie fotografii z prywatnych albumów bez zgody właściciela, fotografowanie osób rozpoznawalnych podczas ich codziennego życia itp. Znane są przypadki publikowania fotografii niektórych osób zrobionych przez “podglądaczy”. Zdjęcia przedstawiają np. kobietę w jej domu (zostało zrobione przez okno) podczas codziennych czynności. Publikowanie takich fotografii jest niezgodne z prawem.
Oczywiście osoby, które zgodę uprzednio wyraziły bądź otrzymały wynagrodzenie za pozowanie i nie wyraziły jasno sprzeciwu – nie będą mogły starać się o rekompensatę.
Zgodnie z art. 81 pkt. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:
Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie.
Zgoda – tylko pisemnie?
“Przecież ja nic nie podpisywałem” – czy zgoda zawsze musi być pisemna? Nie, obowiązuje forma pisemna ad probationem. Tzn. że brak zgody na piśmie nie stanowi przesłanki nieważności, jednakże dla celów dowodowych warto taką zgodę na piśmie posiadać.
Czym w ogóle jest Twój wizerunek?
Wizerunek osoby fizycznej jest jej dobrem osobistym, co definiuje art. 23 kodeksu cywilnego przewidując dla dóbr osobistych ochronę prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.
Czego możesz się domagać, kiedy ktoś BEZPRAWNIE wykorzystał Twój wizerunek bez Twojej zgody?
- usunięcia naruszenia;
- przeprosin;
- zapłaty określonej kwoty na cel społeczny;
- zadośćuczynienia;
- odszkodowania. (To instytucja różniąca się od zadośćuczynienia – jej celem jest pokrycie poniesionej przez poszkodowanego szkody).
Rozpowszechnianie nagich zdjęć
Zgodnie z art. 191a § 1 kodeksu karnego:
Kto utrwala wizerunek nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej, używając w tym celu wobec niej przemocy, groźby bezprawnej lub podstępu, albo wizerunek nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej bez jej zgody rozpowszechnia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.