Osoba, która w wyniku rozwodu chce zmienić swoje dotychczasowe nazwisko przyjęte na skutek małżeństwa, zasadniczo ma na to trzy miesiące. Dzisiaj wyjaśnię, jakich formalności – krok po kroku – należy dopełnić, aby skutecznie zmienić swoje nazwisko po rozwodzie. Przy okazji tego tematu postaram się również rozwiać wątpliwości w zakresie tego, czy jeden z byłych małżonków ma prawo domagać się, aby drugi przestał posługiwać się jego nazwiskiem. Z doświadczenia wiem, że kwestia ta wywołuje sporo kontrowersji i konfliktów.
Jeśli planujesz lub jesteś w trakcie rozwodu, przeczytaj również: Rozwód z orzekaniem o winie – 3 wady i 3 zalety oraz Rozwód za porozumieniem stron – 7 zalet i wad.
Zmiana nazwiska po rozwodzie – co na ten temat mówią przepisy?
Kwestię zmiany nazwiska w wyniku rozwodu regulują przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (dalej: KRO). Umożliwiają one dokonanie tej czynności w ramach uproszczonej procedury, co jest oczywiście podyktowane okolicznościami oraz koniecznością szybkiego i łatwego załatwienia sprawy. Przyjrzyjmy się zatem dokładnie, co na ten temat mówią obowiązujące przepisy (art. 59 KRO):
„W ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia rozwodu małżonek rozwiedziony, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa”.
Najważniejsze wnioski, jakie płyną z powyższego przepisu, są następujące:
- Po pierwsze – małżonek rozwiedziony może powrócić do swojego nazwiska sprzed ślubu.
- W tym celu powinien on złożyć stosowne oświadczenie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub – jeżeli przebywa za granicą – przed konsulem.
- Istotne jest, aby czynności tej dokonać we wskazanym przez ustawę terminie – mamy na to 3 miesiące, licząc od dnia uprawomocnienia się wyroku stwierdzającego rozwód. Wyjaśniając, wyrok w sprawie o rozwód staje się prawomocny po upływie 7 dni (licząc od dnia jego ogłoszenia), jeżeli żadna ze stron go nie zaskarżyła.
Co, jeśli termin na zmianę nazwiska po rozwodzie minął, a ja chcę tego dokonać?
Niestety termin wskazany w ustawie jest bezwzględny i nie ma możliwości jego przywrócenia. Po upływie trzech miesięcy uprawnienie do zmiany nazwiska w trybie przewidzianym przez KRO wygasa. Nie oznacza to jednak, że do końca życia będziemy musieli posługiwać się nazwiskiem byłego małżonka. Każda osoba ma możliwość zmiany nazwiska w trybie administracyjnym. Trzeba jednak pamiętać o tym, że jest to możliwe wyłącznie ze szczególnie ważnych i uzasadnionych powodów.
Jeśli potrzebujesz pomocy przy rozwodzie, sprawdź naszą ofertę: prawnik od rozwodów Gdańsk
Jak zmienić nazwisko po rozwodzie? – 5 rzeczy, o których musisz pamiętać
- KTO? Jeśli chcesz zmienić swoje nazwisko, musisz osobiście złożyć stosowne oświadczenie przed urzędnikiem. W tym celu nie możesz posługiwać się inną osobą, np. pełnomocnikiem.
- GDZIE? Zmiany nazwiska dokonuje się zasadniczo w dwóch miejscach: w dowolnym urzędzie stanu cywilnego (przed kierownikiem USC) lub w polskim konsulacie przed konsulem (jeśli przebywasz za granicą).
- CO ZABRAĆ?
- wniosek o przyjęcie oświadczenia o powrocie do nazwiska noszonego przed zawarciem związku małżeńskiego,
- ważny dokument tożsamości (dowód osobisty lub paszport),
- potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej lub konsularnej,
- informację o miejscu sporządzenia aktu małżeństwa,
- informację o dacie uprawomocnienia się wyroku rozwodowego,
- gdy składasz oświadczenie przed konsulem – prawomocny wyrok rozwodowy.
- ILE TO POTRWA? Jeśli posiadasz komplet potrzebnych dokumentów, urzędnik poprosi Cię o złożenie stosownego oświadczenia, a z tej czynności sporządzi protokół. Następnie przekaże go do urzędu stanu cywilnego, w którym został sporządzony akt małżeństwa. Po nałożeniu wzmianki o aktualnym nazwisku rozwiedzionej osoby można posługiwać się zmienionym już nazwiskiem. Procedura zazwyczaj nie zajmuje zbyt wiele czasu, ale – jeśli nam na nim zależy – warto ze względów logistycznych dokonać zmiany nazwiska w urzędzie, w którym znajduje się ww. akt małżeństwa.
- ILE ZAPŁACISZ? Tutaj znowu są dwie możliwości. Jeśli zmiany nazwiska dokonujesz w USC, zapłacisz 37 zł opłaty skarbowej. Jeżeli dokonujesz jej przed konsulem, pobierze on od Ciebie 50 EUR opłaty konsularnej.
Czy małżonek może żądać zmiany Twojego nazwiska?
Zarówno imię, jak i nazwisko posiadają mocno zindywidualizowany, osobisty charakter. W związku z tym prawo chroni je w znaczący sposób. Reguła ta ma swój wyraz chociażby w tym, że zmiany nazwiska można dokonać wyłącznie osobiście. Co za tym idzie, żadna inna osoba nie ma prawa, aby zainicjować tego typu procedurę ani się temu sprzeciwić.
Oświadczenie o powrocie do nazwiska noszonego przed zawarciem małżeństwa uzależnione jest zatem wyłącznie od woli osoby, która jest jego posiadaczem. Zatem żądanie zmiany nazwiska drugiego małżonka po rozwodzie jest niedopuszczalne. Kwestia ta pozostaje wyłączną i indywidualną decyzją osoby, która nosi to nazwisko – zarówno przed, jak i po ślubie.
Jak zmienić nazwisko po rozwodzie? Podsumowanie
Po przeczytaniu tego wpisu wiesz już, że zmiana nazwiska po rozwodzie w praktyce nie powinna stwarzać większych problemów. Najważniejszą rzeczą, o jakiej należy pamiętać w tej kwestii, jest konieczność zachowania odpowiedniego terminu. Choć jest to możliwe również w drodze administracyjnej, może okazać się zdecydowanie trudniejsze do zrealizowania.